مطالعه ایجاد و انحراف تجارت در سازمان‌های تجاری منتخب منطقه‌ای آسیا

در همان حالی‌که GATT و WTO مشوق آزادی تجاری بودند، تعداد موافقت‌نامه‌های منطقه‌ای نیز رو به افزایش بوده است. هدف از تشکیل این همگرایی‌های منطقه‌ای، کاهش موانع تجاری (اعم از تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای) در راستای افزایش رفاه اقتصادی کشورهای عضو می‌باشد. اما در این راستا سؤالاتی در باب ایجاد و انحراف تجارت در موافقت‌نامه‌های منطقه‌ای مطرح است مبنی بر این که آیا، شکل‌گیری این اتحادیه‌ها بالاخص در مناطق در حال توسعه در راستای هدف افزایش تجارت بین کشورهای عضو آنها بوده است و همچنین آیا افزایش تجارت بین اعضا باعث افزایش تجارت با کشورهای غیرعضو آن منطقه می‌شود یا خیر؟ چنانچه موافقت‌نامه تجاری باعث افزایش تجارت بین کشورهای عضو شود، پدیده "ایجاد تجارت" اتفاق می‌افتد و چنانچه افزایش تجارت به هزینه کاهش آن برای کشورهای غیرعضو باشد پدیده" انحراف تجارت" روی می‌دهد. ایجاد تجارت بربهبود رفاه و انحراف تجارت برکاهش رفاه اقتصادی مردم در کشورهای عضو بلوک دلالت دارد. در این مقاله برای بررسی ایجاد و انحراف تجارت در سه موافقت‌نامه  تجاری اکو، آ سه آن و جی‌سی‌سی،  از یک مدل جاذبه تعمیم‌یافته استفاده شده است. حوزه بررسی در این تحقیق شامل 26 کشور عضو این سه سازمان می‌باشد و دوره زمانی 2006- 2002 را در بر می‌گیرد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در این دوره زمانی هر سه سازمان منتخب منطقه آسیا، با انحراف تجاری روبرو بوده‌اند، به عبارت دیگر افزایش تجارت میان کشورهای این موافقت‌نامه‌ها باعث کاهش تجارت با سایر کشورهای غیر عضو این موافقت‌نامه‌های تجاری شده است.